Tiểu đường Tuýp 2: Nguyên nhân, Triệu chứng & Cách quản lý hiệu quả

Tiểu đường Tuýp 2: Nguyên nhân, Triệu chứng & Cách quản lý hiệu quả

Tiểu đường tuýp 2 là bệnh mạn tính phổ biến ở tuổi trung niên, ảnh hưởng đến cách cơ thể chuyển hóa đường (glucose). Bệnh xảy ra khi cơ thể kháng insulin hoặc không sản xuất đủ insulin, dẫn đến đường tích tụ trong máu. Mặc dù không có cách chữa khỏi hoàn toàn, việc quản lý tốt có thể ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân chính & Yếu tố nguy cơ

Nguyên nhân chính dẫn đến tiểu đường tuýp 2 là do thừa cân và lối sống ít vận động. Các yếu tố khác bao gồm:

• Tiền sử gia đình: Nguy cơ cao hơn nếu cha mẹ hoặc anh chị em mắc bệnh.

• Chủng tộc: Người châu Á, da đen, gốc Tây Ban Nha, người Mỹ bản địa có nguy cơ cao hơn.

• Tuổi tác: Nguy cơ tăng sau 45 tuổi, tuy nhiên đang có xu hướng trẻ hóa.

• Tiền tiểu đường: Tình trạng đường huyết cao hơn bình thường nhưng chưa đủ để chẩn đoán tiểu đường.

• Tiểu đường thai kỳ: Phụ nữ từng bị tiểu đường thai kỳ hoặc sinh con nặng cân có nguy cơ cao hơn.

Dấu hiệu nhận biết Tiểu đường Tuýp 2

Các triệu chứng thường tiến triển chậm, có thể không rõ ràng trong nhiều năm. Hãy chú ý các dấu hiệu sau:

• Khát nước nhiều, đi tiểu thường xuyên: Đường dư thừa kéo chất lỏng ra khỏi mô.

• Đói tăng: Tế bào không nhận đủ năng lượng do thiếu insulin.

• Sút cân không rõ nguyên nhân: Cơ thể đốt cháy cơ và mỡ để lấy năng lượng.

• Mệt mỏi, cáu kỉnh: Tế bào thiếu đường.

• Mờ mắt: Đường huyết cao ảnh hưởng đến thủy tinh thể.

• Vết loét chậm lành, nhiễm trùng thường xuyên: Ảnh hưởng khả năng chữa lành và miễn dịch.

• Vùng da sẫm màu: Da sẫm, mịn ở nếp gấp (dấu hiệu kháng insulin).

Nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán & Quản lý bệnh

Chẩn đoán tiểu đường tuýp 2 thường dựa vào các xét nghiệm máu:

• HbA1c: Đo lượng đường trung bình trong 2-3 tháng qua (HbA1c ≥ 6.5% là tiểu đường).

• Đường huyết ngẫu nhiên: (≥ 200 mg/dL).

• Đường huyết lúc đói: (≥ 126 mg/dL sau 8 tiếng nhịn ăn).

• Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống: (≥ 200 mg/dL sau 2 giờ).

Việc quản lý tiểu đường tuýp 2 đòi hỏi sự cam kết lâu dài với:

1. Theo dõi đường huyết định kỳ

Theo dõi đường huyết thường xuyên giúp bạn và bác sĩ điều chỉnh kế hoạch điều trị kịp thời.

2. Chế độ ăn uống lành mạnh

Tập trung vào trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, ít chất béo và calo. Học cách tính toán carbohydrate và duy trì sự nhất quán trong khẩu phần ăn.

3. Hoạt động thể chất thường xuyên

Đặt mục tiêu ít nhất 30 phút tập thể dục aerobic vừa phải mỗi ngày, kết hợp với các bài tập tăng cường sức mạnh để kiểm soát cân nặng và tăng độ nhạy insulin.

4. Thuốc điều trị & Insulin

Nhiều người cần dùng thuốc uống (ví dụ: Metformin) hoặc tiêm insulin để duy trì đường huyết ổn định. Bác sĩ có thể kê thêm thuốc huyết áp, cholesterol để ngăn ngừa biến chứng tim mạch.

5. Phẫu thuật giảm cân (Bariatric)

Với người béo phì nặng (BMI > 35) và tiểu đường tuýp 2, phẫu thuật có thể giúp cải thiện đáng kể đường huyết.

Biến chứng nguy hiểm của Tiểu đường Tuýp 2

Nếu không được điều trị và kiểm soát tốt, tiểu đường tuýp 2 có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:

• Bệnh tim mạch: Tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ, xơ vữa động mạch, huyết áp cao.

• Tổn thương thần kinh (Bệnh thần kinh): Tê, ngứa ran, đau ở tay chân; vấn đề tiêu hóa; rối loạn cương dương.

• Tổn thương thận: Suy thận, cần chạy thận hoặc ghép thận.

• Tổn thương mắt: Giảm thị lực, mù lòa, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp.

• Biến chứng bàn chân: Nhiễm trùng, loét, có thể dẫn đến cắt cụt chi.

• Vấn đề về da và miệng: Nhiễm trùng da, nấm, viêm nướu.

• Loãng xương: Giảm mật độ xương.

• Bệnh Alzheimer & Sa sút trí tuệ mạch máu.

• Suy giảm thính giác.

Phòng ngừa Tiểu đường Tuýp 2

Phòng ngừa hiệu quả nhất là thông qua lối sống lành mạnh:

• Ăn uống khoa học: Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, ít chất béo.

• Vận động đều đặn: Tối thiểu 30 phút hoạt động vừa phải mỗi ngày.

• Duy trì cân nặng khỏe mạnh: Giảm 5-10% trọng lượng cơ thể nếu thừa cân có thể giảm đáng kể nguy cơ.

• Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm tăng đáng kể nguy cơ biến chứng.

• Hạn chế rượu bia.

• Kiểm soát căng thẳng.

Hãy chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ và thực hiện lối sống lành mạnh để phòng ngừa và quản lý bệnh tiểu đường tuýp 2 hiệu quả!